محققان در یك پژوهش علمی بررسی كردند
پیشبینی تقاضای سالانه داروی مصرفی در ایران
به گزارش دكتر میوه پیشبینی میزان داروی مورد نیاز و مصرفی كشور در هر سال، امری است كه بایستی به شكل جدی توسط مسئولین مورد توجه قرار گرفته و به خوبی اجرا شود. محققان دانشگاهی نشان داده اند كه در این راستا، می توان از مدلهای ریاضی و روش های آماری خاص بهره برد.
به گزارش دكتر میوه به نقل از ایسنا، امروزه صرفاً مطلوب بودن خدمات و كیفیت یك محصول نمی تواند به تنهایی عامل اساسی موفقیت در رقابت و حضور پیوسته در بازار به شمار آید، بلكه عوامل مختلف و مؤثر دیگری هم مطرح شده اند كه ازجمله مهم ترین آنها می توان به تصویر مطلوب اندازه فروش، بودجه ریزی عملیاتی، بهبود تخمین های موجودی، برنامه ریزی مالی بهتر و بهبود تخمین اندازه گروه فروش اشاره نمود. این مورد در همه زمینه ها ازجمله زمینه تولید و توزیع دارو هم مطرح است. تحلیل فروش ریالی داروهای مصرفی كشور شامل واردات و تولیدات داخلی یكی از مهم ترین عوامل در زمینه شناسایی داروهای پرفروش است.
هم اكنون، متخصصان معتقدند مهم ترین عامل مرگ ومیر در جمعیت كشور به ترتیب مربوط به بیماری های قلبی-عروقی، مصدومیت ها و انواع سرطان ها است و لازم است در بازه های زمانی مناسب، نسبت به پیشبینی های مربوط به میزان داروی مورد نیاز كشور، اقداماتی صورت گیرد. به طوركلی، پیشبینی تقاضا در چرخه نهایی هر صنعتی، برای ارزیابی الزامات و احتیاجات ظرفیت آتی یا تصمیم گیری در مورد وارد شدن به بازار جدید استفاده می شود. اما در این خصوص، یكی از عارضه های روش های به كار گرفته شده در صنعت دارویی ایران، رویكرد تجربی و استفاده از ابزارهای شهودی بوده است. درحالی كه امروزه فن های مدل سازی متنوعی به منظور پیشبینی تقاضا توسعه یافته اند و قادر به بررسی حساسیت بازار هستند.
در همین زمینه، تعدادی از پژوهشگران كشور از دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد جنوب دست به انجام پژوهشی زده اند كه در آن الگوی پیشبینی تقاضای سالانه داروی مصرفی ایران با استفاده از همین روش های جدید، بررسی شده است.
این مطالعه پژوهشی كه در حوزه های هوش مصنوعی و داده كاوی انجام شده، در جهت بررسی و پیشبینی فروش صنعت دارویی كشور بوده است. محققان فوق به منظور گردآوری اطلاعات تحقیق، از روش مطالعه اسناد و مدارك استفاده كردند. داده های بكار رفته در این پژوهش، داده های تاریخی مربوط به فروش ریالی داروهای مختلف بوده اند كه از سلسله گزارش های سال های ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۳ استخراج شده اند. این محققان سپس از سه مدل و روش مختلف تحت عناوین ANN، CF و CAGR برای انجام پیشبینی های مدنظر خود، استفاده كردند.
نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد كه استفاده از فرآیند مدل سازی برای پیشبینی مصرف داروی كشور با هر كدام از سه روش فوق، نتایج قابل قبول و دقیقی را عرضه می كند كه درصد خطای آن پایین است.
به قول نفیسه داودی، پژوهشگر دانشكده مهندسی صنایع دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد جنوب و همكارانش، «پس از بررسی حدود ۲۲۰۰ محصول ژنریك دارویی و شناسایی ۱۷ گروه درمانی اصلی با استفاده از سه روش مورد اشاره، فروش ریالی ۱۷ گروه درمانی برای سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ پیشبینی شد و درصد خطای فروش سالیانه محاسبه شده برای دو روش ANN یا شبكه عصبی مصنوعی و همینطور روش CF یا برازش منحنی، كمتر از هفت درصد بوده است».
این محققان این چنین ادامه می دهند: «نتایج پژوهش نشان داد كه به كارگیری روش شبكه عصبی و برازش منحنی در پیشبینی میزان فروش ریالی دارو همواره عملكرد بهتری از روش های مرسوم دارد و در مواقعی كه سوابق داده های تجربی گذشته برای فروش دارو كم است، روش برازش منحنی كارایی بهتری دارد. اما با داده های ورودی بیشتر، روش شبكه عصبی كارایی بهتری نسبت به دو روش دیگر خواهد داشت».
آن گونه كه محققان در این پژوهش نشان داده اند، به طوركلی در سالیان گذشته، روش های مرسوم پیشبینی تقاضای دارو در كشور، روش های سرانگشتی و مبتنی بر تجارب بوده است. نبود شناخت كافی از ابزارهای نوین و روش های صحیح به كارگیری آنها و همینطور عدم اطلاع متصدیان و متولیان این بخش نسبت به میزان دقت و اثرگذاری كه این روش ها نسبت به دیگر روش های سنتی، سرانگشتی و تركیبی دارند، سبب شده است تا تلاش چندانی برای رفع چالش های موجود بر سر راه استفاده از این روش ها انجام نشود.
داودی و همكارانش كه یافته های پژوهش خویش را در فصل نامه «مدیریت سلامت» به چاپ رسانده اند، اعتقاد دارند: «در آخر با توجه به رسالت استراتژیك سازمان غذا و داروی كشور، در مورد مدیریت تأمین داروهای باكیفیت و جلوگیری از كمبودهای دارویی از راه تولید داخل و واردات در شرایط و برهه های زمانی مختلف نظیر صلح، تحریم و جنگ از یك سو و وجود كلان داده ها در كلیه حلقه های زنجیره تأمین دارو در مخازن داده آن سازمان از جانب دیگر، استفاده از روش های آماری بهینه برای تخمین میزان فروش و به كارگیری نتایج پژوهش هایی از جنس پژوهش حاضر می تواند به صورت نسبی و بعنوان یكی از متغیرها، مدیریت مطلوب تری را در عرضه و تقاضای داروی كشور و به خصوص در شرایط تحدید و تحریم فراهم كند».
بر طبق این گزارش، فصل نامه «مدیریت سلامت» كه به انتشار این یافته های علمی پژوهشی پرداخته است، توسط دانشگاه علوم پزشكی ایران منتشر می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب