در گفت وگو با ایسنا تشریح شد
دستورالعمل جدید شیمی درمانی، تعیین تكلیف درمان سرطان در مطب ها
دكتر میوه: «سرطان» صعب العلاج است و درد دارد؛ درمان های پرهزینه و زمان برش هم گاهی بیمار را تا آخر عمر درگیر رفت وآمد به بیمارستان می كند. در این میان حتی گاهی درمان های نادرست بیمار را دچار عوارض ثانویه می كند؛ این مورد وقتی اهمیت می یابد كه بدانیم سالانه ۱۰۰ هزار مورد سرطان جدید در كشور شناسایی می گردد و حداقل حدود ۱۵۰ هزار بیمار سرطانی در سال تحت درمان قرار می گیرند. همین مبحث اهمیت چگونگی عرضه خدمات درمانی به این بیماران و البته حساسیت آن را نشان داده است.
دكتر علی مطلق - رییس اداره كنترل و مبارزه با سرطان وزارت بهداشت در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به بحث های مطرح شده درباره ممنوعیت عرضه خدمات مربوط به شیمی درمانی در مطب های خصوصی، اظهار داشت: در این زمینه بحث ممنوعیت مطرح نیست، بلكه دستورالعملی با عنوان مدیریت خدمات شیمی درمانی تدوین و بزودی ابلاغ می گردد كه بر مبنای آن مقرر است، عرضه خدمات شیمی درمانی ساماندهی شوند. به دنبال این دستورالعمل، آیین نامه ای هم با عنوان ساماندهی تاسیس مراكز سرپایی شیمی درمانی ابلاغ خواهد گردید.
شیمی درمانی استاندارد می شود
وی با اشاره به اینكه این دستورالعمل به منظور استانداردسازی خدمات شیمی درمانی در نقاط و مراكزی است كه شیمی درمانی انجام می شود، اضافه كرد: ازاین رو فرقی نمی كند كه این مركز بیمارستان دولتی باشد یا خصوصی. نكته مهم این است كه برای عرضه یك خدمت، باید استانداردهای آن را داشته باشیم. بر همین مبنا هم استانداردهای لازم برای عرضه خدمات شیمی درمانی در قالب دستورالعمل مدیریت خدمات شیمی درمانی تدوین شد.
مطلق با اشاره به اینكه این دستورالعمل شامل سه جزء مربوط به بیماران، داروهای شیمی درمانی و نیروی انسانی عرضه دهنده این خدمات است، ادامه داد: مباحث مربوط به بیمار شامل نحوه پذیرش بیمار، چگونگی دریافت اطلاعات بیمار و انجام درست شیمی درمانی برای اوست. بر این اساس باید در زمان مشخص و به درستی درمان را به بیماران عرضه داد. مسائل مربوط به دارو هم شامل چگونگی جابجایی، آماده سازی ایمن و جلوگیری از هدررفت و دورریز دارو است. در قسمت سوم هم با بررسی های دوره ای در جهت كاهش و پیشگیری از بروز صدمه های جسمانی پرسنلی كه با داروهای شیمی درمانی سروكار دارند، اقدام می گردد. ازاین رو استانداردهایی برای محافظت از ایمنی بیمار، پرسنل و آماده سازی مناسب داروها تدوین شده است.
داروهایی كه می توانند صدمه برسانند
رییس اداره مبارزه با سرطان وزارت بهداشت با اشاره به اینكه اصولا داروهای شیمی درمانی داروهایی هستند كه به صورت بالقوه، اگر به درستی استفاده نشوند، می توانند صدمه زا باشند، اظهار داشت: ازاین رو كسانی كه می خواهند این داروها را آماده كنند باید شرایطی را رعایت نمایند. مثلا در اتاقی این اقدام را انجام دهند كه تهویه مناسب داشته و از ماسك، دستكش و لباس مخصوص استفاده كنند؛ به طوریكه اگر بعضی از مواد و بخارهای داروی شیمی درمانی خارج می گردد منجر به صدمه های تنفسی و غیرتنفسی در این افراد نشود. همینطور تا حد امكان باید به گونه ای عمل شود كه دارو دور ریخته نشود و از دورریز بی مورد دارو جلوگیری شود تا هم صدمه های محیطی كاهش یابند و هم از نظر اقتصادی به بیمار و نظام سلامت صدمه نزند.
وی با تاكید بر اینكه دستورالعمل وزارت بهداشت در جهت استانداردسازی خدمات شیمی درمانی است و بسیار كمك كننده خواهد بود، اظهار نمود: فكر می نماییم این مورد می تواند مورد استقابل گروه های تخصصی، داروسازان، پرستاران و حتی مردم قرار گیرد تا این خدمات به شكل بهتری در اختیار مردم قرار گیرد. در عین حال آیین نامه تاسیس مراكز سرپایی شیمی درمانی هم آیین نامه ای است كه مشخص می كند كه مراكز سرپایی شیمی درمانی باید چه استانداردهایی را از نظر فضای فیزیكی داشته باشند و چه اجزا، تجهیزات و پرسنلی باید داخل در این مراكز باشند.
ضرب الاجل ۳ ماهه برای مراكز دولتی و خصوصی شیمی درمانی
مطلق ادامه داد: همینطور این آیین نامه اعلام می كند كه مجوز این مراكز به چه صورتی دریافت می شود، تا چه زمانی اعتبار دارد، مسوول فنی این مراكز چه كسانی هستند و... مجموعا در این آیین نامه و دستورالعمل، سه ماه یعنی تا خرداد ماه به مراكز دولتی و خصوصی عرضه دهنده خدمات شیمی درمانی فرصت داده شده كه استانداردهای مورد نظر وزارت بهداشت را ایجاد، مجوزهای لازم برای عرضه این خدمت را دریافت كنند و به صورت استاندارد خدمات شان را در بخش های سرپایی و بستری بخش دولتی و خصوصی عرضه كنند. بنابراین بحث مطرح شده به معنای ممنوعیت عرضه خدمات شیمی درمانی در مطب ها نیست، بلكه استانداردسازی این خدمات در این سه حوزه است.
وی درباره وضعیت استانداردهای مراكز شیمی درمانی در كشور هم اظهار داشت: وضعیت رعایت استانداردهای شیمی درمانی در مراكز سرپایی و بستری كشور باهم متفاوتند، اظهار داشت: عموما در كشور مراكز بستری شیمی درمانی از نظر داشتن استانداردها شرایط بهتری دارند. البته در گذشته استانداردهای واضح و مشخصی در این زمینه نداشتیم. ازاین رو نمی توان انتظار داشت كه استانداردها در این حوزه به صورت یكسان رعایت شده باشد و نظارت مداومی هم بر رعایت آنها اعمال شده باشد. ازاین رو از هر دو جهت مشكلاتی وجود داشته است. البته به این مفهوم نیست كه اصلا استانداردها در این حوزه رعایت نمی شده، اما استانداردهای موجود بر مبنای آگاهی های گروه های تخصصی بوده است و اینطور نبوده كه بر اساس دستورالعملی مدون و یكسان باشد.
مطلق با اشاره به اینكه وجود این دستورالعمل كمك می نماید كه اولا آگاهی گروه های تخصصی و مردم درباره استانداردهای شیمی درمانی بالا رود و دفاتر نظارت و اعتباربخشی دانشگاه ها و ستاد وزارت بهداشت بر اجرای آنها در مراكز مختلف نظارت كنند، اظهار داشت: بر همین مبنا نتیجه این دستورالعمل این است كه اولا بیماران دوز درست تری از داروها را مصرف می كنند و در نتیجه ایمنی داروها و بیمار بیشتر می گردد و پرسنل هم در برابر صدمه های ناشی از داروهای شیمی درمانی ایمن تر می شوند. از طرفی استانداردهای نظام سلامت كشور بر مبنای استانداردهای بین المللی ارتقاء می یابد، هدررفت دارو هم كاهش یافته و از آن جلوگیری می گردد. همینطور این اقدامات به مدیریت منابع در حوزه سلامت و سرطان منجر شده و سبب حفاظت مالی از بیماران و كاهش هدرفت منابع بیمه ها و وزارت بهداشت می گردد.
رییس اداره مبارزه با سرطان وزارت بهداشت همینطور اظهار داشت: هم اكنون بر مبنای اصول سطح بندی در شهرهای مشخصی درخواست انجام خدمات شیمی درمانی مطرح شده است و تابحال محدودیتی در این زمینه داشتیم. این درخواست ها عموما از شهرهایی هستند كه در گذشته هم این خدمات را عرضه می دادند. باید توجه كرد كه بر مبنای این آیین نامه حتی مراكزی كه هم اكنون خدمات شیمی درمانی را عرضه می دهند، حتما باید مجوزهای لازم را برای عرضه این خدمات دریافت و بر مبنای استانداردها، فضای فیزیكی و نیرو انسانی خویش را تجهیز و تامین كنند. مجددا تاكید می كنم كه هدف ما از ابلاغ این آیین نامه تولید ممنوعیت در عرضه خدمات شیمی درمانی نیست، بلكه استاندارد كردن عرضه خدمات مدنظر است و می خواهیم استاندارد عرضه این خدمات را افزایش دهیم.
كاهش مصرف داروهای شیمی درمانی یا پیگشیری از هدررفت؟
وی در پاسخ به برخی اظهارات در خصوص اینكه گاهی پیشگیری از هدررفت دارو به معنای كاهش مصرف دارو اطلاق می شود، اضافه كرد: وقتی درباره مدیریت منایع صحبت می نماییم گاهی به اشتباه اینگونه تلقی می گردد كه می خواهیم بی جهت جلوی مصرف چیزی را بگیریم. درحالیكه بحث مدیریت خدمات سرطان و شیمی درمانی چند بعد شامل مدیریت تجویز، مدیریت آماده سازی دارو و مدیریت تزریق است. با آیین نامه اخیر مدیریت آماده سازی و تزریق دارو را ساماندهی می كنیم؛ چراكه سبب می گردد كه دارو با دوز درست تری برای بیمار تجویز شود، اما اگر این دوز بالاتر و پایین تر از حد مورد نیاز باشد، می تواند منجر به عوارض و حتی بستری بیمار شود و یا اثربخشی دارو را تحت تاثیر قرار می دهد. ازاین رو تلاش می نماییم كه بیمار بیشترین نفع را برد. مدیریت تزریق هم به این معناست كه تزریق دارو بر مبنای پروتكل و در زمان مشخص برای بیمار تزریق شود.
تدوین ۱۴ گایدلاین برای مدیریت تجویز شیمی درمانی
مطلق ادامه داد: بعد دیگر مدیریت خدمات سرطان، بحث مدیریت تجویز است كه مربوط به تدوین گایدلاین ها است. ازاین رو با تدوین گایدلاین ها تجویز دارو ساماندهی می گردد. هم اكنون برای ۱۴ داروی پرمصرف شیمی درمانی گایدلاین ها و استانداردهایی را تدوین كردیم كه بزودی ابلاغ می شوند و با استفاده از سامانه الكترونیكی اجرا خواهد شد. این مورد كمك می نماید كه بیماران از پروتكل های استاندارد جهانی بهره مند شوند؛ چراكه این استانداردها بیشترین سود را به بیمار می رسانند. ازاین رو هدف مان در حوزه مدیریت تجویز این بوده است كه داروها در شرایطی تجویز شوند كه بیشتر نفع و كمترین صدمه را به دنبال دارند و در عین حال بیشترین اثربخشی را داشته باشند. بر این اساس گایدلاین های مربوط به مدیریت تجویز شیمی درمانی تا آخر سال ابلاغ می گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب