دكتر میوه: در این مطلب چند مورد از این اصطلاحات را آماده كرده ایم تا كمك حال شما برای شناخت بهتر درایوهای اس اس دی باشد.
درایو های SSD کم کم دارند جای خود را در بسیاری از سیستم های کامپیوتری باز می کنند. سرعت بالا و ضریب اطمینان پذیری مناسب، بی صدا بودن و توان مصرفی کم و همچنین اشغال فضای کم همگی باعث شده اند تا خرید یک درایو SSD برای بسیاری توجیه پذیر باشد. درایو SSD می تواند جانی تازه به یک لپ تاپ ببخشد، سرعت بوت سیستم را افزایش دهد و شما را از شر سروصدای هارددیسک رهایی بخشد. زمانی که برای خرید به بازار می روید، ممکن است با اصطلاحات و عبارات متنوعی برخورد کرده و شاید هم کمی گیج شوید! برای آنکه بدانید این موارد چه هستند، چه معنایی دارند و چه تاثیری در کارکرد درایو SSD خواهند داشت، چند مورد از این اصطلاحات را آماده کرده ایم تا کمک حال شما برای شناخت بهتر درایوهای SSD باشد.
(Smart Response Technology (SSD
این فناوری از سوی کمپانی اینتل معرفیشده و امکان استفاده از یک درایو SSD با حجم کم بهعنوان یک حافظه Cache سرعتبالا برای هارددیسکهای معمولی را فراهم میسازد. این قابلیت از زمان عرضه مادربردهای Z68 معرفی شد و برای استفاده از آن باید یک مادربرد مجهز به SRT، یک هارددیسک و یک درایو SSD داشته باشید. SRT پس از چند بار استفاده از سیستم کمکم یاد میگیرد که کدام فایل ها را بیشتر از بقیه مورد استفاده قرار میدهید و با ذخیره آنها روی درایو SSD، دسترسی به آنها را سریعتر میسازد. استفاده از SRT زمانی منطقی است که شما در حال حاضر یک هارددیسک بوت روی سیستم دارید و نمیخواهید زمانی برای ساخت یک درایو SSD قابل بوت صرف کنید. بههرحال این فناوری برای کاربری که قصد دارد یک درایو SSD با ظرفیت 128 یا 256 گیگابایت بخرد چندان مصرفی نداشته باشد؛ زیرا درایوی با چنین ظرفیتی میتواند بهسادگی ویندوز و نرمافزارهای جانبی سیستم را شامل شده و دیگر نیازی به هارددیسک بهعنوان درایو بوت نداشته باشد.
Write Cycles
یکی از معیارهای طول عمر درایوهای SSD برای مقایسه با درایوهای دیگر گزینه Write Cycle است که بیانکننده تعداد دفعات پاک کردن و دوباره نوشتن اطلاعات روی یک سلول از حافظه است. درایوهای حرفهایتر دارای Write Cycle بالاتری هستند که البته این مقدار بالاتر بیشتر برای استفاده در سرورها و سیستمهای مرکز داده بیشتر مفید خواهد بود.
TRIM
زمانی که میخواهید روی درایو SSD چیزی بنویسید، ابتدا سلولهای حافظه باید کاملاً خالی شوند و سپس اطلاعات جدید روی آنها نوشته شود. در حالت عادی انجام این کار بدون مشکل انجام میشود، اما زمانی که ظرفیت درایو کمکم پر شود و اطلاعات قرار باشد به سلولهایی منتقل شود که پیشتر در آنها اطلاعات قرارگرفته، با کند شدن روبهرو خواهیم شد. دستورالعمل TRIM که از سیستمعامل ویندوز 7 معرفی شد، وظیفهشناسایی سلولهای حافظهای که باید خالی شوند را برعهده داشته و قبل از آنکه قرار باشد اطلاعات درون آنها قرار بگیرد، آنها را خالی میکند تا دیگر مشکل کندی انتقال اطلاعات رخ ندهد. شما میتوانید با کمک نرمافزاری همچون CrystalDiskInfo از فعال یا غیرفعال بودن قابلیت TRIM مطلع شوید.
RAPID Mode
این عبارت در واقع نامی است که سامسونگ برای فناوری SSD RAM-Drive در محصولات خود برگزیده است. RAPID مخفف Realtime Accelerated Processing of I/O DATA است که به استفاده از بخشی از حافظه RAM سیستم در کنار درایو SSD برای سرعت بخشیدن به جریان انتقال اطلاعات اشاره دارد (مشابه همان کاری که حالت SSD Caching در رابط با هارددیسک و درایو SSD انجام میدهد). فایلهایی که بیشترین میزان استفاده را دارند روی حافظه RAM قرار میگیرند و اگر در این حالت از نرمافزارهای تست سرعت استفاده کنید، با اعداد و ارقام بسیار بالا روبهرو خواهید شد! با این حال یک نکته منفی در اینجا وجود دارد و آن قطع شدن برق است که باعث از بین رفتن تمامی اطلاعات موقت ذخیرهشده روی حافظه RAM خواهد شد.
Over provisioning
سلولهای حافظه درایوهای SSD پس از مدت طولانی استفاده کمکم از کار افتاده و از دور خارج میشوند که در نهایت باعث کاهش حجم درایو خواهد شد. برخی از سازندگان SSD برای جلوگیری از کاهش حجم مقدار حافظه فیزیکی نصبشده در درایو را بیش از مقدار ذکرشده روی درایو در نظر میگیرند تا به نوعی آیندهنگری کرده باشند! این مقدار حافظه اضافی برای کاربر قابلدسترس نیست. در عوض Firmware و کنترلر زمانی که برخی سلولهای حافظه از کار میافتند، سلولهای حافظه رزرو را وارد بازی کرده و ظرفیت را ثابت نگه میدارند.
شرکت های سازنده حافظ های اس اس دی برای تعیین میزان قابل اعتماد بودن دستگاه های خود از بیان ۳ فاکتور استفاده می کنند؛ عمر استاندارد ، تعداد ترابایت های نوشته شده و میزان اطلاعات نوشته شده در طول یک مدت خاص (مثلاً یک روز). مشخص است که استفاده از این ۳ فاکتور، نتایج مختلفی را بهمراه دارد. واضح است که با استفاده از این ۳ فاکتور کلی شاید بتوان اطلاعاتی مناسب را در اختیار مصرف کننده قرار داد اما پیش بینی دقیق طول عمر یک حافظه اس اس دی تقریبا غیرممکن است. ما فقط می توانیم حد مبهمی را تعیین کنیم که اگر حجم اطلاعات تان از آن حد بیشتر شود، امکان بروز خطا و محاسبات بوجود می آید.
اخیراً تحقیقاتی پیرامون تعیین دقیق تر عمر یک درایو حالت جامد (حافظه اس اس دی) انجام شده است. در ادامه به بعضی از معروف ترین این تحقیقات اشاره می کنیم:
با آزمایش درایو های استفاده در مراکز داده می توان اطلاعات خوبی در مورد طول عمر حافظه های اس اس دی بدست آورد.
از مهم ترین این تحقیقات، کار مشترک گوگل و دانشگاه تورونتو درباره نرخ بروز اشکال در درایو های سرور هاست.
این تحقیق نشان داد که افزایش نرخ خطا در حافظه های اس اس دی بر خلاف نظریه ای که در گذشته مطرح شده بود، بجای آنکه با افزایش میزان نوشتن اطلاعات رابطه داشته باشد، با افزایش عمر رابطه مستقیم دارد. در این تحقیق همچنین مشخص شد که گوگل در مراکز داده خود، به ازای هر چهاد هارد دیسک، از یک حافظه اس اس دی استفاده می کند. در طول مدت ۴ ساله این تحقیقات، حافظه های اس اس دی با بلاک های بد بیشتری روبرو شدند و نرخ بروز خطا نیز در حافظه اس اس دی بیشتر از هارد دیسک های معمولی بود. نتیجه: در محیط های مهم و نیازمند به خوانش سریع اطلاعات، حافظه اس اس دی بیشتر از حافظه هارد دیسک دوام خواهد آورد اما امکان بروز خطا در اس اس دی بالاتر خواهد بود. همچنین حافظه های اس اس دی با سن بالاتر، بیشتر در معرض بروز خطا هستند.
The Tech نیز گزارشی در مورد طول عمر برند های معروف تهیه کرده است.
در میان شش برند مورد آزمایش؛ تنها کینگستون، سامسونگ و کورسیر توانستند تا ۱۰۰۰ ترابایت نوشتن اطلاعات را دوام بیاورند، بقیه برند ها در بازه ۷۰۰ تا ۹۰۰ ترابایت دچار نقص شدند. دو تا از درایو هایی که دچار نقص شدند؛ سامسونگ و اینتل بودند که از تراشه های ارزان تر MLC استفاده می کردند. این در حالی است که حافظه اس اس دی کینگستون که سالم ماند نیز از چیپ مشابه استفاده می کرد. نتیجه: انتظار می رود یک حافظه اس اس دی ۲۵۰ گیگابایتی بتواند تا یک پتابایت ( ۱۰۲۴ ترابایت) نوشتن اطلاعات را طاقت بیاورد، هر چند که در این آزمایش بعضی ها از این حد نیز گذشتند. بهتر است که اگر درایو شما دچار نقص شده است، آن را با درایو های SLC جایگزین کنید.
این نکته هم قابل توجه است که با بالا رفتن ظرفیت یک حافظه اس اس دی، با افزایش سکتور ها و فضا، عمر این درایو ها نیز افزایش پیدا می کند. برای مثال یک درایو ۲۵۰ گیگابایتی ۸۴۰ MLC ساخت سامسونگ بعد از نوشتن ۹۰۰ ترابایت اطلاعات دچار خطا شد. این درحالی است که اگر همین آزمایش را روی حافظه مشابه با ظرفیت ۱ ترابایت انجام دهیم، این نقص به شکل قابل توجهی دیرتر بروز خواهد کرد.
در گزارش دیگری، فیسبوک از تحقیقات خود در باره طول عمر حافظه های اس اس دی استفاده شده در مراکز داده خود می گوید.
در این تحقیقات، آن ها بیشتر روی عوامل محیطی مؤثر بر طول عمر حافظه ها بحث کرده اند. برای مثال: محققان به این نتیجه رسیدند که دمای بالای محیط می تواند باعث کاهش عمر یک حافظه اس اس دی شود. آن ها همچنین دریافتند که اگر این درایو ها بتوانند بعد از تشخیص اولین خطا ها به کار خود ادامه دهند، به احتمال بسیار زیاد بیشتر از مقدار پیش بینی شده توسط نرم افزار های عیب یابی عمر خواهد کرد. فیسبوک همچنین در تناقض با گزارش مشترک گوگل، اعلام کرده است که نرخ بالای نوشتن و خواندن اطلاعات می تواند در طول عمر یک حافظه اس اس دی تأثیر بسزایی داشته باشد. البته مشخص نیست که آیا فیسبوک، سن درایو های خود را نیز در نظر می گرفته است یا نه. نتیجه: بدون در نظر گرفتن خطا های جزئی و کم اهمیت، این درایو ها طول عمر بیشتری از مقدار پیش بینی شده دارند. همچنین باید TDW بیشتری به عنوان طول عمر برای حافظه اس اس دی خود در نظر بگیرید؛ زیرا نرم افزار های عیب یابی به خاطر سیستم طبقه بندی بافر در این درایو ها، عمل کرد دقیقی ندارند.
خوب، با دانستن همه این اطلاعات چه نتیجه کلی ایی می توان گرفت ؟ اگر پشت سر هم این گزارش ها را بخوانید به این نتیجه می رسید که حافظه اس اس دی شما پس از گذشت ۲ سال منفجر خواهد شد. این نکته را بخاطر داشته باشید که ۲ تا از تحقیقات بالا بر روی درایو های تجاری سطح بالا انجام شده اند که بطور مرتب هر روز مورد استفاده های عظیم قرار می گیرند. همچین آزمایش مربوط به درایو های بازار عادی نیز با استفاده غیرعادی (استفاده مداوم و پیوسته در ۲۴ ساعت روز) همراه بود. یک کاربر عادی اگر بخواهد به مصرف یک پتابایت برسد، باید برای دهه ها مدام کامپیوتر خود را مورد استفاده قرار دهد. حتی یک گیمر یا کاربر پر مصرف هم نمی تواند در مدت کوتاه به این مقدار برسد.
به عبارت دیگر: قبل از این که حافظه اس اس دی دچار نقص شود، شما سیستم خود را به کلی ارتقا داده اید.
علاوه بر اینکه احتمال بروز خطا در حافظه اس اس دی با افزایش عمر بالاتر می رود، این احتمال هم وجود دارد که قطعات الکترونیکی یک درایو، مثل تمامی قطعات دیگر یک کامپیوتر، دچار مشکل شوند. از آنجایی که احتمال بروز خطا وجود دارد، بهتر است از اطلاعات حیاتی خود نسخه پشتیبان تهیه کنید و در حافظه های جانبی یا ابری ذخیره کنید. اگر بار دیگر به فکر طول عمر درایو اس اس دی خود افتادید و ذهنتان مشغول شد، یادتان باشد: نگران نباشید !